Sivilce ve Akne Tedavisi

Sivilce ve Akne Tedavisi

Sivilce genellikle hayatın en genç ve en güzel döneminde cildi etkiler. Cilt en güzel giysimizdir. En pahalı ve  en güzel kıyafet bile lekelenirse değerini yansıtamaz.  Cilt güzelliği dış görünüşte,

ilk imaj oluşturmada  önemli rol oynar. Yağlı, gözenekli, siyah noktacıklı, iltihaplı, kırmızı lekeli ve izlerle dolu bir cilt ilk izlenimi bozar. Sivilceli  kişi  temizliğine dikkat etse bile, cildi temiz değilmiş  görüntüsü verebilir. Özellikle dış görünüşün çok önemli olduğu ergenlik çağında sivilcelerin çıkması kişilik gelişimini etkiler. Kişinin kendine olan özgüvenini sarsabilir. Yetişkinlik çağında ortaya çıkan veya devam eden sivilceler yine dış görünüşün bozulmasına ve bireyin kendine olan güvenini kaybetmesine yola açmaktadır. kendine güven kaybına yol açmaktadır.

Sivilce çok yaygın bir problemdir. Dünyada en çok görülen hastalıklardan bir tanesidir.  Ortaya çıktığı dönemden sonra kalıcı izler bırakabilmesi nedeniyle tedavisi çok önem kazanmaktadır. Sivilce derin izler bıraktıktan sonra bu izleri gidermek çok zor ve pahalı bir iştir. Çoğu kez sivilce izleri hafifletilebilir ancak tamamen yok etmek mümkün olmayabilir.  Sivilce yüz, sırt, göğüs ve omuzlarda en sık görülür. Bunlar sürekli göz önünde olan bölgelerdir ve saklaması zordur. Sivilceleri kapatmak için yapılan makyaj cildi havasız bırakarak sivilceleri daha da derinlere iter. Bu durumda sivilce tedavisi daha zor ve karmaşık hale gelmektedir. 

Sivilce tedavi sonuçları hemen ortaya çıkmayan ve iyileşse bile tekrar edebilen bir hastalıktır. Bu yüzden sabır ve takip gerektiren bir hastalıktır. Hastalar düzenli takip edilmez ve tedavilerine devam etmezlerse sivilce  tedavi olamayan bir hastalıkmış gibi görünür. Oysa sivilce tedavi edilebilir en azından kontrol altında tutulabilir bir cilt hastalığıdır.

Cilt doktorlarına, her ay bir sürü sivilce hastası gelir. Cilt hastalığı polikliğinde sivilce şikayeti olan hastalar büyük yer kaplar. Sivilce en sık gördüğümüz şikayetlerdendir. Bize sivilce şikayetiyle başvuran hastaların bir kısmı tedavisine devam eder, bir kısmı ise tedaviyi bırakır. İyileşmeyen hastalar, genellikle tedavisini yarım bırakan veya ilaçlarını düzenli kullanmayan hastalardır. Sivilcenin tipine ve şiddetine uygun tedavi  düzenlenen hastalarda,  eğer düzenli bir şekilde tedaviye devam edilirse,   iyileşme gerçekleşir.  Ancak yaşı küçük olan hastalar, 20’li yaşların başında olan hastalar ve iltihaplı sivilcesi olan hastalarda hastalığın tekrar şansı yüksektir. Bilinmesi ve kabul edilmesi gereken, bir süre bu hastalığa doktorunuzla beraber mücadele etmeniz gerekeceğidir.  Sivilcenin tekrar olasılığını azaltan en etkili ilaç isotretinoindir. Sivilcede  belli tekrarı engellemek için belli bir dozda ve sürede kullanılmalıdır ve buna rağmen hastalığın tekrar şansı % 30-40  civarındadır. O zaman tekrar  bu ilaçla veya başka ilaçlarla tedaviler yapılabilir. Bazen   yan etkileri nedeniyle bu ilacın kullanımı uygun olmayabilir. Çok sık tekrar eden şiddetli sivilcelerde hormon bozuklukları veya sivilcenin üzerine başka bir mikrop eklendi mi (gram negatif folikülit?) diye araştırma mutlaka yapılmalıdır.

Ebru’nun sivilceleri

Ebru yüzünde orta derecede sivilce bulunan bir hastaydı. Bir sene önce tedavi etmiştim ancak  tekrar sivilceleri ortaya çıkmıştı. Klasik tedaviye yanıt alamadım ve oral isotretinoin başladım. Ebru’ya sivilcelerinde ilk ay artış olabileceğini söyledim. Ebru 1 ay sonra geldiğinde çok şaşırdım. Çünkü hiç beklemediğim bir sivilce atağı geçiriyordu. Yanaklarında inanılmaz derecede iltihaplı sivilceler olmuştu. Niye beni aramadığını sordum .  Bana  sivilcelerin çoğalabileceğini söylediğimi, bu yüzden aramadığını ifade etti. Ayrıca şehir dışında okuyordu. Bu arada artan sivilceleri nedeniyle etraftan duymadığı kalmamıştı. Herkes başka bir doktor veya çeşit çeşit tedaviler öneriyordu. Ama o    güvenmiş ve kontrolüne gelmişti. İlk iş olarak tedavisini kısa bir süre kestik. Antibiyotik tedavileri ekledim. Yeterli gelmeyince kısa süreli kortizon tedavisi uyguladık. Bu tedavilerin sonunda  hastanın iltihapları kurudu. İlacına tekrar başladık. Bir daha sivilce atağı yaşamadı. Altı ayın sonunda iz bile kalmadı. Hasta doktoruna güvenmenin karşılığını almıştı.  

Lale’nin sivilceleri

Lale bir arkadaşımın tavsiyesi ile gelmişti. Yeşil gözlü, 18 yaşında ve çok güzel bir genç kızdı. Alın ve çenesinde kapalı komedonlardan zengin sivilceleri vardı.  Kendisine klasik tedavi düzenledim, 1 ay sonra komedon temizliğine çağırdık. Sanırım kapalı komedonlardan iltihaplı sivilcelere dönüşme olabileceğini çok iyi ifade etmedim. Çünkü ben de alın bölgesinde  aktivasyon beklemiyordum. Geldiğinde şiddetli bir sivilce atağı vardı. Kendisine ve ailesine durumu izah ettim. Ancak aile pek tatmin olmadı. Oysaki sivilce tedavisi esnasında ilk 1-2 ayda sivilcelerde artış normaldir. Önemli olan 2. aydan sonra olmamasıdır. Tedaviye devam ettik. 2-3 ay içinde sivilceleri yatıştı. Ancak daha sonra tedaviye gelmediler. Aradan bir kaç ay geçtikten sonra geri geldiler çünkü lale’nin sivilceleri tekrarlamıştı. Lale’nin babası evhamlı ve kuşkucu yapıda olan bir insandı. Beni sorguya çeken ve güvensiz  bir yüz ifadesiyle  kızının sivilcelerinin iyileşmediğini söyledi.. Ona tedavi süresince ilk dönemde artabileceğini ve erken ara verilen tedavide tekrarlar olabileceğini söyledim. Ancak hiç beni dinler gibi bir hali yoktu. Zaten bir daha tedaviye gelmediler. Üzüldüm çünkü Lale’ye yardımcı olabilirdim. Ama babası tüm kuşkuculuğuyla buna izin vermemişti.  Lale'yi bana gönderen arkadaşımla 3 yıl sonra karşılaştım. Lale'nin yüzünün çok kötü olduğunu ve bu sene isotretinoin tedavisine başlamak zorunda olduğunu öğrendim.. Oysa Lale’ye 3 yıl boyunca uygun tedaviler yapılabilir ve cildinde iz bırakacak sivilcelere engel olunabilirdi.

Derya’nın sivilceleri

Derya, senelerdir, ergenlik çağından beri, sivilce şikayeti olan bir hastaydı. Yüzünde çok sayıda kapalı ve açık komedonlar, papüller, püstüller mevcuttu. Çok doktor dolaşmıştı. Bir dönem tedavi olmuş ancak sonra sivilceleri tekrar nüksetmişti. Daha sonraki tedavilerden de çok az yanıt alabilmişti. Derya’ya tedavisinin uzun süreceğini; tedavisini, etkilerini, yan etkilerini anlattım. Ancak Derya’nın yüzünde gözünde soru işaretleri uçuşuyordu. Kendisine yaptığım açıklamalar bir türlü onu tatmin etmiyordu. Doktorlara hatta bence kimseye güveni yoktu. Ona önce klasik tedavi yapacağımı daha sonra komedon temizliği uygulayacağımı söyledim. İlk tepkisi cilt temizliğinden sonra iz kalır mı oldu. İz kalsa niye bunu uygulayalım, iz kalıp kalmayacağını hesap etmeden tedavi düzenlenir mi diye söylesem de açıklamalarım onu tatmin etmedi.  Kontrole çağırdık ama gelmedi. Derya halen sivilceleri ile uğraşıyor mu bilmiyorum.

Elif’in sivilceleri

Elif, ergenlik çağına girerken henüz 12 yaşında iken annesi tarafından tedaviye getirildi. Daha önce doktora gitmişler ancak sonuç alamamışlardı. Elif’in sivilceleri tüm yüzünde yaagın çok sayıda kapalı ve açık komedondan oluşuyordu. Yer yer iltihaplı sivilceleri vardı. Çok güzel bir kız çocuğu olan Elif, sivilceleri yüzünden kendine güvensizdi. Ona  lokal retinoidlerden oluşan bir tedavi ile komedon temizliğinden oluşan tedavi düzenledik. Tedaviden 6 ay sonra düzeldi. Ancak yaşı küçüktü. Bu yüzden tedaviden bir süre sonra komedonları tekrar ediyordu. Bizde bir kaç sene bu tedaviyle devam ederek Elif’in sivilcelerini kontrol altında tuttuk. Elif 15-16 yaşına geldi. Arada annesine Elif’in sivilcelerini artık lokal tedaviyle kontrol altında tutamayacağımı, yaşının da müsait olduğunu bu yüzden oral isotretinoin tedavisine geçebileceğimi söyledim. Annesi şiddetle karşı çıktı. Ben de lokal tedavilerine devam ettim. Ancak bir süre sonra işin içinden çıkamaz hale geldik. Üstelik böyle giderse Elif’in cildinde kalıcı izler kalacaktı. Artık  sağlığı ve durumu  uygun olduğu için isotretinoin başlayacağımı söyledim. Reçeteyi yazdım. Ama Elif bir daha getirilmedi.  Oysa başka seçenek yoktu. Elif, bu ilacı kullanmalıydı. Şimdi annesi sayesinde ömür boyu yüzünde kalabilecek izlere sahip olacak. Annesi,, kendi korkularını doktorun söylemine üstün tutmuş, kızının cildine istemeyerek de olsa zarar vermişti.

Selma’nın sivilceleri

Selma ergenlik döneminden sonra sivilcelenen bir hastaydı.  Sonradan sivilcelenen tüm hastalar gibi çok mutsuzdu. Çünkü sivilceye alışık değildi. Genç kadın olduğu dönemde yüzünde kızarıklık, sivilce ve izlerden muzdarip olmuştu. Muayeneye geldiğinde yüzünü inceledim. Çene etrafında iltihaplı  sivilceler ve kapalı komedonlar vardı. Tüylenme, saç dökülmesi,  adet düzensizliği ve kilo prolemi olmadığından hormon bozukuluğu düşünmedim. Selma,  ağızdan ilaç almaya pek taraftar  değildi. Tipik genç kadın sivilcesi mevcuttu.  Selma’ya önece kısa süreli ağızdan ve lokal antibiyotik, retinoid başladım. Hasta düzenli kontrollerine, komedon temizliği ve kimyasal soyma tedavilerine geldi. 4 ayın sonunda sivilceleri geçmiş ancak lekeleri kalmıştı.  Lazerle leke tedavisine  devam edildi. Bu bölgenin sivilce tekrarına açık olduğu  belirtildi. Tekrarı halinde ağızdan tedavilere geçilebileceği söylendi. 1 yılın sonunda hastanın cilt problemi tekrar etmemişti.

Hasan’nın sivilceleri

Hasan ergenlik çağında bir delikanlıydı. Ailesiyle gelmişti. Konuşurken göz teması kurmuyordu. Tedirgin ve bir an önce gitmek ister gibi bir hali vardı. Sürekli öfleyip püflüyordu. Bu tür hastalar tedaviden sıkılan ve uzun süre ilaçlara devam edemeyen hastalardır. O yüzden mümkün olduğunca az ilaç, sık kontrol gereklidir. Ilaçlar çok miktarda ve karışık verilirse bıkıp tedaviyi hepten bırakırlar.  Genellikle hastayı tedavi olmaya aile zorlar.  Hasan’ın orta derecede sivilcesi vardı. 15 yaşındaydı. Onun için klasik tedaviye başladım. Çok az sayıda ama etkili ilaçlar verdim. Ayda bir değerlendirdik. 5 ayın sonunda Hasan düzelmişti. Artık Hasan’ın eski sıkılgan halinden eser kalmamıştı. Kontrollere gülerek geliyordu.

Ayşegül’ün sivilceleri

Ayşegül; sarışın, uzun boylu çok güzel bir kızdı. Yüzünde iltihaplı sivilceler ve izler mevcuttu. Yakından bakıldığında çok sayıda kapalı komedonu vardı. Ayşegül’e klasik tedavi başladım. Ona tedavinin başlarında retinoidlere bağlı olarak sivilcelenme artışı yaşayabileceğini söyledim. 1 ay sonra geldiğinde sivilcelerinde fazlasıyla alevlenme olmuştu. Tedaviye antibiyotik ekledik. İlaçlarına devam etti. Bu arada komedon temizliğine geldi. İkinci ve üçüncü aylarda da çene bölgesinde  sivilceler devam ediyordu. Ona ağızdan İsotretinoin başlayabileceğimizi söyledim. O bana bu ilacı kullanmak istemediğini söyledi. Tedavisine düzenli devam etti. Ayda bir komedon temizliği yapıldı. Dördüncü ayda nihayet sivilceleri sönmüştü. Altıncı aydan sonra iz tedavisine başlamıştık. Ayşegül düzenli komedon temizliği ve  sürme ilaç kullanımı ile düzelen şanslı hastalardandı.

Dilek’in sivilceleri

Dilek orta 3.sınıftan beri sivilce atakları geçiriyordu. Lise yıllarında sürme ilaçlarla tedaviye çok çabuk yanıt alıyorduk. Ancak lise sonrası sürme ilaçlar ve antibiyotikler fayda etmemeye başladı. Bunun üzerine ağızdan İsotretinoin başladık. Ne yazıkki Dilek allerjik bünyeliydi. Tedaviye başladıktan kısa bir süre sonra yüzünde ve vücudunda şiddetli egzamalar ortaya çıktı.. Bunun üzerine ilacın dozunu çok düşürerek lokal ilaçlarla kombine tedaviye devam ettik. Dilek iyileşti ancak ilacı tam doz veremediğimiz için 8 – 12 ay sonra sivilce tekrarları başladı. Her seferinde sürme ilaçlarla başladım ama ağızdan çok düşük doz isotretinoin eklemek zorunda kaldım. Son atağında bu ilaçlar da yeterli olmadı. Bu yüzden iki haftada bir komedon temizliği ve lazer tedavisi ekledim. Bu tedaviden sonra 1,5 ay içinde iyileşti. Şu anda sivilceleri kontrol altında. Dilek umudunu kesip tedavi olmasaydı, bu iyileşmeyi göremeyecekti. Hiçbir zaman umudunuzu yitirmeyin.

Sivilce (akne) nedir?

Sivilce (akne) yüz, boyun, göğüs, sırt , omuz ve üst kollarda görülen, yağ kanallarını tutan bir hastalıktır. En sık ergenlik çağında görülmekle birlikte 20 li yaşlarda ve hatta 40 lı yaşlara kadar devam edebilir . Her zaman olmasa da sivilceli kişiler genellikle yağlı bir deriye sahiptir. Akne zamanla, ilerleyen yaşlarla birlikte iyileşebilir. Yine de bunun olmasını beklemek gereksizdir.

Çünkü tedavi edilmeyen akneler skar denilen kalıcı,
ciddi izler bırakabilir.
Ayrıca akneli dönem uzun sürebilir.
Bu dönem içinde kişiye görüntü bozukluğu yaratarak
can sıkar ve psikolojik olarak rahatsızlık  verebilir.
Bu yüzden bir dermatolog tarafından tedavi edilmesi uygundur.

Sivilce (akne) nasıl oluşur:

Hem erkek hemde kadınlarda bulunan erkeklik hormonları ergenlik
çağında yükselir ve derideki yağ bezlerini uyarır ve genişletir. Bu yağ bezleri,
aknenin ensık görüldüğü alanlarda (yüz, göğüs,sırt) bulunur.

Yağ kanalları folikül olarak adlandırılan kıl içeren kanallarla da bağlantılıdır. Yağ bezleri sebum olarak adlandırılan yağlı bir madde üretir. Sebum, deri üzerine deri yüzeyine açılan kıl folikülleri vasıtasıyla boşalır. Bu kıl foliküllerinin ağızları por olarak adlandırılır. Sebum yani yağ , kıl folikül kanalındaki hücrelerin dökülmesi ile birlikte kanalda yapışkan bir hale gelir. Böylece por tıkanmış olur. Bakteriler foliküldeki yağ ve hücrelerle beslenerek çoğalırlar. Bu bakteriler kimyasal maddeler salgılayarak  burada bir reaksiyon yaratırlar ve folikül duvarı parçalanır. Sebum, bakteriler, ve hücreler deri içine dağılarak kızarıklık şişme ve iltihap akıntısına neden olur. Nadiren akneler hormonal dengesizliğe de bağlı olabilir.

Hafif sivilce (akne) tedavileri:

Hafif sivilceler (akne) topical jel solusyon ve losyonlarla tedavi edilir. Ekstra vitamin ve minerallerin kullanımının tedaviye faydası bulunmamıştır.

Yüzünüzü su ile hafif bir temizleyici sabun veya antiseptik jel kullanarak günde iki kez yıkayın
Sivilce (akne) ürünlerini sadece akne üzerlerine nokta halinde değil tüm etkilelen alanlara yayarak uygulayın.
Sivilce (akne)  tedavi ajanları ilk 2-4 hafta kuruluk yaratabilir. Zamanla cilt bu reaksiyonları göstermez.
Yağsız bir nemlendirici kuruma şikayeti için kullanılabilir.
Yağlı kozmetikler, fondoten, krem ve güneş koruyucular kullanılmamalıdır.
Iyileşme 2-4 ay arasında olabilir.
Şiddetli tahrişlerde tedavi bırakılmalı doktorunuzla görüşülmelidir.

Hafif derecede ki aknelerde genellikle topikal yani dışardan sürme şeklinde ilaçlar kullanılır

Topikal sivilce (akne) ilaçları

Antiseptic deri temizleyicileri
Benzoyil peroxide
Azeleik asit
Antibiotikler: clindamisin eritromisin
Retinoidler: tretionin adapalene

Orta dereceli sivilcede (akne) tedavi:

Burda da topical ajanlar yanısıra oral tedavilerde uygulanır.

Antibiotikler tetrasiklin, eritromisin doksisiklin,
Kadınlarda östrojen ve antiandrojen tedaviler diane 35 , spirinololakton vb
Tedaviye dirençli aknede isotretionin

kaynak:sağlık ansiklopedisi